M-Media
မတ္လ ၂၃ ရက္၊ ၂၀၁၄
ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါး
ခရိုင္းမီးယားကို ရုရွတို႔မွ က်ဴးေက်ာ္ၿပီး ၎တို႔ပိုင္နက္အျဖစ္ ေအာင္ပြဲခံေသာအခါ ပင္လယ္နက္ကၽြန္းဆြယ္ရိွ တာတာမြတ္စ္လင္မ္မ်ား သည္ ရုရွစိုးမိုးမႈေအာက္တြင္ မိမိတို႔၏ ကိုယ္ပိုင္လကၡဏာႏွင့္လြတ္လပ္မႈ ေပ်ာက္ဆံုးသြားမည္ကို စိုးရိမ္သည့္အသံမ်ား ပြင့္အံထြက္လာသည္။
“ ရုရွရဲ႕အစိတ္အပိုင္းတစ္ရပ္အျဖစ္ ဘာေၾကာင့္ မျဖစ္ေစခ်င္သလဲဆိုတာ သိၾကပါသလား။ ရုရွအစိုးရရဲ႕ ေခါင္းပိုင္းမွာ အာဏာရွင္တစ္ဦး တက္ထိုင္ေနတာေၾကာင့္ မခန္႔မွန္းႏိုင္ေအာင္ အေျပာင္းအလဲျမန္တတ္လို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္ ” ဟူ၍ ခရိုင္းမီးယားနယ္သား ေဒသခံတာတာေခါင္းေဆာင္ မြတ္စ္သြဖာ အဆြ္ဗာက ရိုက္တာသို႔ မတ္လ ၁၈ ရက္ အဂၤါေန႔တြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ခရိုင္းမီးယားကို ယူကရိန္းမွ ဖယ္ထုတ္ျခင္းကို လိုလားေသာ ေထာက္ခံမဲ ၉၆ ရာခိုင္ႏႈန္းရရိွၿပီးသည့္ေနာက္ လူထုဆႏၵခံယူပြဲရလဒ္ကို ခရိုင္းမီးယားေရြးေကာက္ပြဲတာ၀န္ရိွသူတို႔မွ တနလၤာေန႔အေစာပိုင္း၌ အတည္ျပဳခဲ့သည္။
ေမာ္စကိုေထာက္ခံေသာ ခရိုင္းမီးယားပါလီမန္မွ အျငင္းပြားကၽြန္းဆြယ္ေဒသအား ရုရွ၏၀င္ေရာက္က်ဴးေက်ာ္မႈကိုခြင့္ျပဳသည့္ ဥပေဒတစ္ရပ္ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ယင္းအဖြဲ႕၏အဆင့္ဆင့္ေသာ ေျခလွမ္းျဖင့္ ဆႏၵခံယူပြဲ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
အဂၤါေန႔တြင္ ရုရွသမၼတ ပလာဒီမာ ပူတင္မွ “ ဒီကၽြန္းဆြယ္ေဒသဟာ ရုရွရဲ႕အစိတ္အပိုင္းအျဖစ္ ရိွေနခဲ့ၿပီးသားပါ ” ဟုဆိုလ်က္ ခရိုင္းမီးယားကို ရုရွလက္ေအာက္သို႔ သြတ္သြင္းေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္အား လက္မွတ္ေရးထိုးလိုက္သည္။
ခရိုင္းမီးယားသို႔ ရုရွက်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္မႈေနာက္၀ယ္ တာတာမြတ္စ္လင္မ္တို႔၏စိုးရိမ္ေသာကမွာ ႏွစ္ဆတိုးသြားပါ၏။ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္က သူတို႔ရင္ဆိုင္ခဲ့ရသည့္ ဖိႏွိပ္မႈႏွင့္ နယ္ႏွင္မႈကို ျပန္လည္ေတြးမိသည္ျဖစ္၍ လြတ္လပ္မႈေပ်ာက္ဆံုးမႈအေရးအေပၚ စိုးရိမ္ျခင္းအသံမ်ား ထြက္ေပၚလာၾကသည္။
သစ္ေတြ ျခံထဲမွာ စုပံုေနတဲ့ တာတာမြတ္စလင္တစ္ဦး
“ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ခြင့္ကို ထာ၀စဥ္ျမတ္ႏို္းသူမ်ား ျဖစ္ၾကတယ္။ တကယ္လို႔ သူတို႔ (ရုရွ)ေတြ ဖိႏွိပ္ညွင္းပန္းမႈျပဳလာမယ္ဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကေတာ့ ခုခံတြန္းလွန္ရပါလိမ့္မယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အဖို႔ ေရြးခ်ယ္စရာမရိွေတာ့ ေထာင္အျပင္ တန္းမရိွေတာ့ပါဘူး ” ဟု တာတာေခါင္းေဆာင္ အဆြ္ဗာမွ အတည္ျပဳေျပာဆိုသည္။
ခရိုင္းမီးယား၏လူဦးေရ ၂ သန္းအနက္ ၁၃ ရာခိုင္ႏႈန္း(ႏွစ္သိန္းခြဲေက်ာ္) မွာ တာတာလူမ်ဳိးမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
၁၉၄၄ ပံုရိပ္
========
ရုရွတို႔၏ ခရိုင္းမီးယားက်ဴးေက်ာ္စီးနင္းမႈက မြတ္စ္လင္မ္မ်ားအဖို႔ ၁၉၄၄ ခုႏွစ္က ဂ်ဳိးဇက္ စတာလင္၏ အဓမၼေမာင္း ထုတ္နယ္ႏွင္ျခင္း ပံုရိပ္မ်ားကို ျပန္လည္ျမင္ေယာင္သြားေစခဲ့သည္။
“ လူေတြဟာ တကယ့္ကို စိုးရိမ္ပူပန္ေနၾကပါတယ္။ ကၽြန္မမွာ ရင္ေသြးတစ္ဦးရိွေနလို႔ ကၽြန္မကိုယ္တိုင္က ေၾကာက္ရြံ႕ေနပါတယ္ရွင္။ ကၽြန္မတို႔ရဲ႕အိမ္ေျခအမ်ားအျပားကို စာရင္းမသြင္းထားၾကပါဘူး။ ရုရွေတြရဲ႕ အဲ့လိုစည္းမ်ဥ္းမ်ားက အင္မတန္ တင္းၾကပ္လြန္းေနပါတယ္ ” ဟု Belgorsk ၿမိဳ႕ရိွ ေစ်းဆိုင္မန္ေနဂ်ာ နီယာရာက ေျပာျပပါသည္။
Belgorsk ၿမဳိ႕က တုန္လႈပ္ေနရွာသည့္ လူနည္းစု၀င္တို႔သည္ အဆိုးဆံုးအေျခအေနအတြက္ ျပင္ဆင္လ်က္ရိွၾကသည္။ ရိကၡာမ်ားကို စုေဆာင္းသိုေလွာင္ျခင္း၊ လက္နက္ကုိင္ေဆာင္မထားေသာ ပတၱေရာင္မ်ားမွ နယ္ေျမအတြင္း မျပတ္ကင္းလွည့္ျခင္း တို႔ကို ေဆာင္ရြက္ေနသည္။
တင္းမာမႈျမင့္မားေနပါေသာ္လည္း တာတာလူမ်ဳိးအမ်ားစုမွာ မိမိတို႔ဇာတိေျမမွ စြန္႔ခြာရန္ စိတ္ကူးပင္ မရိွၾကေခ်။
“ ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္။ တာတာ ၉၅ ရာခိုင္ႏႈန္းက ဘယ္လိုအေနအထားပဲႀကံဳႀကံဳ ဒီမွာဘဲ ရိွေနၾကပါလိမ့္မယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ခရိုင္းမီးယားဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ဇာတိခ်က္ေၾကြေမြးရပ္ေျမ ျဖစ္ေနလို႔ပါဘဲ။ ဒါကလြဲလို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေရြးခ်ယ္စရာ မရိွပါဘူး ” ဟု အဆြ္ဗာက ဆိုသည္။
တာတာလူမ်ဳိးတို႔သည္ ခရိုင္းမီးယားတြင္ ေနထိုင္လာသည္မွာ ရာစုႏွစ္မ်ားစြာ ၾကာေညာင္းၿပီျဖစ္၏။ ၎တို႔သည္ နာဇီမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းသူမ်ားဟု စြပ္စြဲကာ ၁၉၄၄ ခုႏွစ္တြင္ စတာလင္မွ နယ္ႏွင္ခဲ့ဖူးသည္။
လူဦးေရ ႏွစ္သိန္းေက်ာ္ တာတာလူမ်ဳိးအားလံုးတို႔မွာ လူမဆန္ေသာဆက္ဆံမႈအတြင္းမွ မိုင္ေထာင္ခ်ီေ၀းကြာသည့္ ဥဇဘက္ကစၥတန္ ႏွင့္ အျခားေဒသမ်ားထံသို႔ ပို႔ေဆာင္ခံခဲ့ရသည္။ လမ္းခုလပ္၌လည္းေကာင္း၊ သတ္မွတ္နယ္ပယ္သို႔ေရာက္ရွိၿပီး မ်ားမၾကာမီ၌လည္းေကာင္း လူေပါင္းမ်ားစြာ ေသေၾကပ်က္စီးခဲ့ရသည္။
ဆိုဗီယက္မ်ားသည္ သူတို႔၏အိမ္ရာမ်ားကို သိမ္းယူၾကသည္။ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္မ်ားကို ဖ်က္ဆီး၍ ကုန္သိုေလွာင္ရံုမ်ား အျဖစ္ ျပဳလုပ္ၾကသည္။ ဗလီတစ္လံုးကိုမူ ဘာသာမဲ့တိတၳိျပခန္းအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းလိုက္ၾကသည္။
၁၉၈၀ ခုႏွစ္မ်ားေႏွာင္းပိုင္း အေျပာင္းအလဲကာလမေရာက္မခ်င္း တာတာအမ်ားစုမွာ ျပန္လာခြင့္ မရခဲ့ေခ်။ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုၿပိဳကြဲ၍ ယူကရိန္းလြတ္လပ္ေရးရၿပီးသည့္ေနာက္မွ တဖြဲဖြဲ ျပန္လည္ေျပာင္းေရႊ႕၀င္ေရာက္လာၾကသည္။
တာတာတို႔ျပန္လည္၀င္ေရာက္လာရာ၌လည္း မူလပိုင္ဆုိင္မႈႏွင့္ေျမယာမ်ားကို ျပန္လည္ရယူျခင္းႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ပဋိပကၡမ်ား ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ႀကံဳေတြခဲ့ရသည္။ အမ်ားစုမွာ ရုရွလူမ်ဳိးတို႔၏ ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ားအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းသြားခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပသည္။
တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ ကင္းမဲ့ေသာအေနအထား
===============================
ခရိုင္းမီးယားကို ရုရွမွခ်ဳပ္ကိုင္လိုက္မႈေၾကျငာၿပီးေနာက္တစ္ေန႔တြင္ ပင္လယ္နက္ကၽြန္းဆြယ္၏လမ္းမမ်ား၌ ပူုေဆြးမႈ ႏွင့္ အားရေက်နပ္မႈျမင္ကြင္းမ်ားကို တစ္ၿပိဳင္နက္ ျဖစ္ေပၚေရာေထြးသြားပါသည္။
ရာႏွင့္ခ်ီေသာ ပရိသတ္တက္ေရာက္ၾကသည့္ တာတာလူမ်ဳိးေရးလႈပ္ရွားသူတစ္ဦး၏စ်ာပနအခမ္းအနားတြင္ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈကင္း မဲ့ေသာ အေျခအေနတစ္ရပ္ ပြင့္အံႀကီးစိုးခဲ့ပါသည္။
“ လြန္ခဲ့တဲ့အပတ္က Reshat Ametov ေပ်ာက္ကြယ္ျခင္း နဲ႔ သတ္ျဖတ္ခံရျခင္းဟာ ခရိုင္းမီးယားနယ္အတြင္း တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈကင္းမဲ့ေနေၾကာင္း အလြန္ရွင္းလင္းထင္ရွားစြာ ပံုေဖာ္ျပသြားပါတယ္။ ခရိုင္းမီးယားအာဏာပိုင္ေတြအေနနဲ႔ ဒီအမႈအေပၚ ေစ့စပ္ေသခ်ာစြာ စံုစမ္းစစ္ေဆးၿပီး တာ၀န္ရိွသူဟာ မည္သူပင္ျဖစ္ေစ အေရးယူအျပစ္ေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္ ” ဟု ဥေရာပႏွင့္ဗဟိုအာရွ လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးအဖြဲ႕ လက္ေထာက္ညႊန္ၾကားေရးမွဴး Rachel Denber မွ ေျပာဆိုေၾကာင္း OnIslam.net က ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
တာတာလူမ်ဳိးေရးလႈပ္ရွားသူ Reshat Ametov(၃၉ ႏွစ္) သည္္ လြန္ခဲ့သည့္ႏွစ္ပတ္က ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပမႈတစ္ခုအတြင္း စစ္တပ္ပံုဟန္ ဂ်ာ ကင္၀တ္လူမ်ား၏ တြန္းထုတ္ခံရၿပီးေနာက္ ေပ်ာက္ဆံုးသြားသည္။ သူ၏ရုပ္အေလာင္းကို အၾကမ္းဖက္ဒဏ္ရာမ်ားစြာျဖင့္ တနဂၤေႏြေန႔က ေတာအုပ္တစ္ခုအနီး ရွာေတြ႕ခဲ့ၾကသည္။
ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္သားႏွင့္ ရင္ေသြးသံုးဦးဖခင္ျဖစ္ေသာ Reshat Ametov သည္ ထင္ရွားသည့္ လူမႈလႈပ္ရွားသူတစ္ဦးျဖစ္သည္။ သူသည္ ေဒသအာဏာပိုင္မ်ားကို ဆန္႔က်င္ေ၀ဖန္ေလ့ရိွၿပီး၊ လတ္တစ္ေလာ တစ္ဖက္သတ္ဆန္ဆန္ ဆႏၵခံယူမႈအား ကန္႔ကြက္အေရး ဆို သူလည္း ျဖစ္သည္။
“ ကမာၻစစ္တုန္းက ကၽြန္မတို႔ရဲ႕လြတ္လပ္ေရးအတြက္ တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့တဲ့ သူ႔အဖိုးလိုပဲ သူဟာ အမွန္တရားအတြက္ တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့သူျဖစ္တယ္။ သူက ဂုဏ္ထူးေဆာင္ဘြဲ႕နဲ႔ ထိုက္တန္သူပါ။ လူယုတ္မာေတြလက္ထဲမွာ မေသသင့္ပါဘူး ” ဟု ၎၏စ်ာပနအခမ္းအနားတက္ေရာက္လာေသာ သူ၏အေဒၚျဖစ္သူမွ Washington Post သို႔ ေျပာၾကားသည္။
Reshat Ametov ေပ်ာက္ဆံုးၿပီးသတ္ျဖတ္ခံရျခင္းက တာတာတို႔အဖို႔ ရုရွထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္မွ မေရရာေသာအနာဂတ္အေပၚ စိုးရိမ္စိတ္ ပိုမိုျမင့္မားလာေစသည္။ ထိုျဖစ္ရပ္က လူနည္းစု၀င္မြတ္စ္လင္မ္တို႔အေပၚ ၿဖိဳခြဲျခင္းကို ထင္ရွားေနေစ၍ျဖစ္ေပသည္။
ခရိုင္းမီးယား၏ မတည္ၿငိမ္မႈက ေဒသတြင္း ခုခံကာကြယ္ေရးအင္အားစုမ်ား ေပၚထြက္လာေအာင္ ဦးတည္ေစေၾကာင္း၊ ၎တို႔၏တည္ရိွမႈအား အာဏာပိုင္တို႔မွ အျမစ္ျပတ္သုတ္သင္ခဲ့ေသာ အနာေဟာင္းကို ျပန္ဆြရာေရာက္ေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာမႈအဖြဲ႕က ဆိုသည္။
“ ဘယ္သူဘယ္၀ါမွန္း မသိရဘဲ လက္နက္ကိုင္ၿပီး မ်က္ႏွာဖံုးစြပ္ထားသူမ်ားက လူေတြကို ရက္သတၱပတ္မ်ားစြာ အေႏွာင့္အယွက္ေပး ေျခာက္လွန္႔ခဲ့ၾကတယ္။ ဒီလိုေစာ္ကားမႈကို ရပ္တန္႔ဖို႔ နဲ႔ စံုစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ ပ်က္ကြက္ျခင္း ဟာ ေစာ္ကားေသာင္းက်န္းသူေတြကို ရဲေဆးတင္ေပးရာေရာက္ေနပါတယ္ ” ဟု HRW မွ Denber က ေျပာၾကားသည္။
ကၽြန္းဆြယ္ကို က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္မႈသည္ လိုရာပန္းတုိင္သို႔ေရာက္မည္မဟုတ္ပဲ အႀကီးစားတုန္႔ျပန္မႈ ခံစားရလိမ့္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ခရိုင္းမီးယားမြတ္စ္လင္မ္မ်ားက ပူတင္အား သတိေပးစာထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
Belogorsk ရိွ ခရိုင္းမီးယားတာတာတို႔၏ ေခါင္းေဆာင္ အဆြ္ဗာက “ ငါးႏွစ္တာကာလအတြင္း ရုရွမွာ ဒီလိုအျဖစ္မ်ဳိး ျပန္ႀကံဳရ ပါလိမ့္မယ္။ အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ သူဟာ ငေၾကာက္ျဖစ္လို႔ပါပဲ။ လြန္ခဲ့တဲ့တစ္ႏွစ္တုန္းက Viktor Yanukovich ကို ဖယ္ရွားႏိုင္သူ မရိွဘူးလို႔ ဘယ္သူတစ္ဦးကမွ မထင္မွတ္ထားခဲ့ၾကဘူး မဟုတ္လားဗ်ာ ” ဟု ေျပာၾကားလိုက္ပါသည္။